Zdrowie wg medycyny chińskiej

Względną dla każdego z nas równowaga między Yin i Yang utrzymująca się w naszym organizmie, medycyna chińska definiuje jako zdrowie. Podobnie jak zmiany zachodzące wokół nas, tak też i zmiany zachodzące w nas samych wychylają raz w lewo, raz w prawo szalę równowagi naszej energii. Trwałe naruszenie tej równowagi staje się problemem i zaczynamy chorować.

Wewnętrzne i Inne Czynniki Chorobotwórcze

Kontynuując temat przyczyn chorób tym razem przyjrzymy się drugiej i trzeciej kolumnie poniższej tabeli:

Czyli skupimy swoją uwagę na Czynnikach Chorobotwórczych Wewnętrznych i Innych Czynnikach Chorobotwórczych.

Czynnikami Chorobotwórczymi Wewnętrznymi jest Siedem Emocji do których zaliczamy żal, strach, gniew, zamartwianie się, ekscytację, smutek, przerażenie. Ważnym jest aby zaznaczyć na samym początku, że wyrażanie emocji jest równie ważne jak nasze zdrowie fizyczne. Same emocje nie są ani złe, ani dobre. Są nieodzownym elementem naszego codziennego życia i służą nam do komunikowania się ze światem zewnętrznym. Sytuacja komplikuje się w momencie, gdy emocje zostają zablokowane lub są nadmiernie przeżywane. Wówczas dochodzi do dysharmonii emocjonalnej, która prowadzi do ogólnej dysharmonii w naszym ciele, a co za tym idzie chorób.

Emocje w medycynie chińskiej

Emocje są dość płynne, zależne od siebie, jedne przechodzą w inne i zanikają. Z punktu widzenia TCM jesteśmy w stanie wyłonić poniższy podział, przypisujący poszczególną emocję do narządu (w tym przypadku jest to przyporządkowanie Pięciu Uczuć do narządów Zang – Pełnych):

Radość

Emocją wiązaną z Sercem jest radość. Ta emocja kojarzy nam się na ogół pozytywnie, bowiem wiążemy ją z radosnymi momentami naszego życia. Jednak jak każda emocja, tak i radość w nadmiarze najzwyczajniej nam szkodzi. Otóż nadmierna ekscytacja doprowadza do silnego rozproszenia naszego Shen, co objawia się przede wszystkim dużym pobudzeniem, podekscytowaniem, wybuchami śmiechu, gadatliwością, fantazjowaniem. Osoby takie mogą wręcz cechować się pobudzeniem maniakalnym i mało racjonalnym zachowaniem. Serce obok Wątroby jest jednym z najbardziej delikatnych narządów, jeśli chodzi o wpływ emocji.

Gniew

Gniew czy też złość/agresja wiązane są z Wątrobą, która również jak i Serce jest bardzo podatna na emocje. Dlatego np. przy Zastoju Qi Wątroby (który w mniejszym lub większym stopniu dotyka niemal każdego z nas!) dochodzi nie tylko do zaburzenia swobodnego przepływu Qi w ciele, ale również do zablokowania emocji. Stąd jednym z objawów Zastoju Qi Wątroby może być zarówno frustracja jak i stany depresyjne przeplatane wybuchami agresji. Szczególną eskalacją gniewu będą emanować osoby z Ogniem Wątroby, które cechuje wyjątkowa, nagła wybuchowość.

Zamartwianie się

Nadmierne rozmyślanie czy zamartwianie się jest związane ze Śledzioną. Dlatego nadmierny wysiłek intelektualny i obsesyjne myślenie może osłabić funkcje Śledziony. Podobnie sytuacja wygląda w drugą stronę. Osoby z Niedoborową Śledzioną cechuje nadmierne myślenie i zbyt duże przywiązywanie uwagi do rzeczy mało istotnych. Również do zaburzeń związanych ze Śledzioną przypisywana jest nadopiekuńczość (Śledziona w równowadze cechuje się troską, ale nie nadopiekuńczością i nadmiernym przywiązaniem do relacji).

Strach i lęk

Strach czy też lęk są bardzo ciekawymi emocjami. Z jednej strony nagły strach potrafi wręcz nas sparaliżować i unieruchomić. Z drugiej strony uczucie strachu, lęku czy niepokoju posiada również funkcję ostrzegawczą i obronną. Strach potrafi zmotywować nas do ucieczki lub walki, co może okazać się bardzo istotnym w sytuacjach krytycznych. Silny strach związany z przerażeniem potrafi na tyle zaburzyć prawidłowy przepływ Qi Nerek, że może dojść do czasowego niekontrolowanego nietrzymania moczu i stolca. Wynika to stąd, że Nerki odpowiadają za Dolne Otwory, którymi są cewka moczowa i odbyt.

Żal

Żal czy też smutek związany jest z Płucami. Najczęściej ta emocja związana jest z silną stratą bliskiej nam osoby. Nadmierne przeżywanie smutku prowadzi do Zastoju Qi w klatce piersiowej, a co za tym idzie Zastoju Qi i Krwi w całym ciele.

Dieta – styl żywienia

Teraz przechodząc do Innych Czynników Chorobotwórczych (czyli nie będących ani Zewnętrznymi ani Wewnętrznymi Czynnikami Chorobotwórczymi) przyjrzyjmy się jaki wpływ na nasze zdrowie ma nasza dieta. Otóż z jednej strony możemy mieć do czynienia z niedożywieniem, czyli niedostarczaniem wystarczającej ilości substancji odżywczych do naszego ciała w wyniku głodu, źle zbilansowanej diety, osłabionego trawienia i wchłaniania, problemów metabolicznych. Z drugiej strony możemy najzwyczajniej przejadać się, czyli dostarczać zbyt dużą ilość kalorii (np. w wyniku nadmiernie przeżywanych emocji takich jak stres czy smutek!). Również nieodpowiednie nawyki żywieniowe, takie jak jedzenie o nieregularnych porach czy spożywanie zbyt dużej ilości wysokoprzetworzonej żywności wpływa negatywnie na nasze zdrowie. Układ pokarmowy, którego głównym trzonem jest Śledziona i Żołądek obok emocji odgrywa równie ważną rolę w utrzymaniu zdrowia.

 

Aktywność fizyczna

Kolejnym aspektem mającym wpływ na bilans naszej energii jest nasza aktywność fizyczna i codzienna praca. Z jednej strony bardzo ważny jest rodzaj pracy, który wykonujemy. Praca powinna być odpowiednio dobrana do naszych możliwości (zarówno fizycznych jak i mentalnych). Poza tym ważnym aspektem jest znalezienie złotego środka między pracą, a odpoczynkiem. Otóż nadmierny wysiłek w pracy może znacznie uszczuplić zasoby Yang Nerek oraz Śledziony. Dokładając do tego stres i napięcie naruszamy Yin Serca, Nerek i Wątroby. Z drugiej strony aktywność fizyczna jest nam niezbędna do utrzymywania swobodnego przepływu Qi i Krwi w naszym ciele. Jednak nadmiar ćwiczeń fizycznych szczególnie osłabia Qi Nerek oraz Serca.

 

Relacje z innymi

Ważnym elementem naszego zdrowia są również nasze związki z innymi osobami. Jedną z podstawowych potrzeb człowieka jest wchodzenie zarówno w bliskie jak i dalsze relacje z naszym otoczeniem. Ten temat wiąże się bezpośrednio z emocjami, gdyż właśnie relacje z innymi wzbudzają w nas tak wiele emocji.

Aktywność seksualna

Również nadmierna aktywność seksualna może być przyczyną chorób. Dlaczego? Otóż nasza seksualność i aktywność seksualna wiąże się bezpośrednio z Nerkami. Młode, silne osoby o mocnej konstytucji nie mają czego się obawiać. Problem pojawia się w momencie, gdy mamy do czynienia z Niedoborami w Nerkach. Wówczas zbyt duża aktywność seksualna będzie pogłębiać wyjściowy stan Niedoboru Yin lub Yang Nerek.

 

Pasożyty i urazy

Ostatnimi Czynnikiem Chorobotwórczym będą urazy oraz pasożyty i urazy. Wszelkiego rodzaju urazy w naszym ciele zawsze związane są z Zastojami Qi i Krwi. Nawet w momencie zupełnego i wyleczenia i ustąpienia objawów, obszary pourazowe są bardziej podatne na późniejsze uszkodzenia. Również zakażenia pasożytami mogą okazać się bardzo uciążliwymi, a wręcz zagrażającymi życiu stanami. Przede wszystkim do takiego stanu dochodzi w wyniku lokowania się pasożytów w przeróżnych częściach ciała i wydzielania toksycznych substancji mających negatywny wpływ na cały nasz organizm.

Powyższy artykuł ukazał się po raz pierwszy 24/4/2019 na łamach TCMblog.

Jeżeli jesteś zainteresowany wpływem diety na emocje w medycynie chińskiej, to zapraszam do poniższego webinarium.

Taijitu – terapie holistyczne – medycyna chińska Kraków, dietetyka TCM, akupunktura, zioła