ODŻYWIANIE WIOSNĄ W MEDYCYNIE CHIŃSKIEJ PRZEZ PRYZMAT TPP
Wiosna jest niewątpliwie najbardziej wyczekiwaną porą roku przez większość z nas! Przeczytaj mój artykuł i sprawdź, jak powinno wyglądać optymalne odżywianie wiosną według medycyny chińskiej. Warto również zapoznać się z artykułem o Dojo, czyli piątej porze roku.
Zgodnie z podziałem pór roku według Teorii Pięciu Przemian (TPP), czas, który przyjmujemy za rozpoczęcie pory roku według zachodniej tradycji, uznawany jest za środek pory roku według medycyny chińskiej. Czemu służy taka rozbieżność w datach? Głównym celem jest uświadomienie nam nadchodzącej zmiany warunków zewnętrznych, na które warto się przygotować z wyprzedzeniem. Przykładem takich działań może być dostosowanie sposobu odżywiania wiosną do sezonowych produktów, które właśnie o tej porze roku zaczynają się pojawiać w dużej obfitości.
W medycynie chińskiej każdemu z cyklów przyrody, czyli porom roku, przypisuje się określony układ obiegów czynnościowych, które są nazwane tak, jak narządy w ciele człowieka. Zatem według medycyny chińskiej przyjmujemy, że od 13 lutego do 25 kwietnia trwa Wiosna, a Wątroba i Pęcherzyk Żółciowy osiągają swój szczyt energetyczny. Jednakże warto zaznaczyć, że te daty są jedynie przybliżeniem. Chiński Nowy Rok, inaczej znany jako Święto Wiosny, które przypada na przełomie stycznia i lutego, jest również uważany za symboliczny początek Wiosny.
WIOSNA, CZAS WĄTROBY I PĘCHERZYKA ŻÓŁCIOWEGO
Jak już wspomnieliśmy, w okresie wiosennym swoją wzmożoną aktywność wykazują Wątroba i Pęcherzyk Żółciowy. Energia Wiosny jest bardzo dynamiczna, kojarzona z klimatem Wiatru – szybkim i gwałtownym przemieszczaniem. Energię tę możemy również wyobrazić sobie jako kiełkujące ziarno, które przebija osnowę i w bardzo krótkim czasie następuje jego wzrost.
Stąd też działania podjęte wiosną powinny sprzyjać ruchowi na zewnątrz. Dlatego w tym okresie wskazana jest regularna aktywność fizyczna na świeżym powietrzu. Spacery oraz piesze wędrówki i wszelaki ruch, szczególnie w kontakcie z naturą, wspomogą Wątrobę i Pęcherzyk Żółciowy w podtrzymywaniu przepływu Qi w naszym ciele. Jeśli chodzi o samo Qi, to jest ono pojęciem związanym z podstawową energią wypełniającą cały wszechświat. Qi posiada zarówno aspekt energetyczny, jak i fizyczny. Jej głównym zadaniem jest zapewnianie harmonii, dlatego i w ciele i w świecie jej przepływ powinien być spokojny i niezaburzony.
ODŻYWIANIE WIOSNĄ, CZYLI PRACA NAD ZASTOJEM QI WG MEDYCYNY CHIŃSKIEJ
W medycynie chińskiej zastój Qi jest jednym z najczęściej spotykanych syndromów w naszym społeczeństwie. Za jego główne przyczyny uznaje się nadmiernie przeżywane lub niewyrażone emocje, stres, jak również pewne czynniki fizyczne.
Zimą byliśmy nastawieni na odżywienie, regenerację i odpoczynek. Duża ilość składników odżywczych o naturze ciepłej i gorącej w połączeniu z małą aktywnością fizyczną prowadzi do powstawania nadwyżek energetycznych. A zgromadzone nadwyżki najczęściej objawiają się Zastojem Qi, szczególnie w okresie wczesnowiosennym.
Zastój ten będzie się utrzymywał, jeżeli nie zmienimy sposobu odżywiania wiosną i nie przejdziemy na lżejszą dietę. Wszędzie tam, gdzie Zastój, tam będzie i ból, ale również może pojawić się rozdrażnienie czy wręcz gniew. Dlatego dołóżmy wszelkich starań, aby przełamać zimowe zastoje.
W szczególnie trudnych sytuacjach, kiedy ruch i zmiana odżywiania na wiosenne nie przynosi pożądanych efektów, warto udać się do terapeuty na dodatkowe zabiegi. Szczególnie pomocną może tu być akupunktura.
ODŻYWIANIE I POSZCZENIE WG MEDYCYNY CHIŃSKIEJ
Zatem po zimie przychodzi wiosna i natura obdarza nas powiewem świeżości. Jednak na początku wiosny nie mamy jeszcze dostępu do zbyt wielu świeżych produktów. Dlatego początek wiosny jest idealnym momentem na poszczenie.
Nie bez powodu post poprzedzający Święta Wielkanocne przypada właśnie o tej porze. Wiosną mamy za zadanie oczyścić się z nadmiarów nagromadzonych zimą. Tutaj bardzo pomocne może okazać się przeprowadzenie krótkiej monodiety zbożowej. Taką dietę należy jednak wdrożyć pod okiem wykwalifikowanego terapeuty!
Dodatkowo powinniśmy pomóc organizmowi rozruszać energię zastaną na przestrzeni ostatnich tygodni. Nasze odżywianie powinno skupiać się wykorzystaniu zbóż, strączków, nasion roślin oleistych oraz pierwszej świeżej zieleniny w formie szczypiorku lub naci pietruszki. Świetnym dodatkiem i urozmaiceniem diety będą kiełki, które jesteśmy w stanie w prosty sposób hodować w domu. Podobnie jak natkę pietruszki, czy zieloną cebulkę. Przykładem odżywczego, wiosennego posiłku jest congee – ryżowy kleik z pokrzywą, z dodatkiem świeżych kiełków i ulubionego oleju tłoczonego na zimno.
Tak właśnie powinien wyglądać początek zmienionego odżywiania wiosną. Powoli rezygnujemy z długo gotowanych, zimowych i odżywczych zup mocy. Zamieniamy je na lżejsze rosoły i zupy z dodatkiem pierwszych, świeżych warzyw i ziół. Włączamy świeże nowalijki takie jak szczypior, rzodkiewki czy cebulkę. Jeżeli mamy własne, ekologiczne rzodkiewki, to świetnym pomysłem jest zajadanie jej liści, które również są cennym, wiosennym pożywieniem.
Wyżej wymienione produkty posiadają smak ostry, który będzie pomocny w poruszeniu energii i przełamaniu zastojów. Tutaj możemy również wykorzystać dodatek octu do gotowania czy niewielką ilość chrzanu, który kojarzymy właśnie z wiosną i okresem Wielkanocy. W późniejszych tygodniach wiosny mamy do dyspozycji o wiele więcej produktów sezonowych, które powinny stanowić naszą bazę do odżywiania wiosną wg medycyny chińskiej.
WIOSENNE ODŻYWIANIE KRWI WG MEDYCYNY CHIŃSKIEJ
Wiosną warto też zwrócić uwagę na produkty krwiotwórcze. Dlaczego akurat krwiotwórcze? Ponieważ Krew jest kojarzona z Przemianą Drzewa, a jej niedobory czy zastoje mogą szczególnie uwidocznić się w okresie wiosennym. Do typowo wiosennych, krwiotwórczych produktów możemy zaliczyć wszystkie zielone warzywa zawierające duże ilości chlorofilu, np. szpinak, seler naciowy, nać pietruszki. Z końcem kwietnia i początkiem maja zacznie królować botwina, która jest nieocenionym lekarstwem jeśli chodzi o odżywienie Krwi.
W temacie Krwi i odżywiania wiosną nie można pominąć najcenniejszego, polskiego zioła, czyli pokrzywy. Szczególnie wartościowa jest pierwsza pokrzywa, ta zbierana w kwietniu i maju. Można przyrządzić z niej wiele ciekawych potraw lub po prostu świeżo zerwaną zaparzyć i popijać w ciągu dnia jako wiosenną herbatkę oczyszczającą.
Pokrzywa oprócz odżywiania Krwi, ma działanie diuretyczne. Swą chłodną termiką skutecznie wyprowadza nadmiary Gorąca (szczególnie Gorąca Krwi). Posiada również właściwości rozpraszające nadmiary Wilgoci i poprawiające krążenie wody w całym organizmie. Pokrzywę charakteryzuje głównie smak słodki, ale wykazuje również właściwości smaku słonego. Dlatego kierunek jej działania zwraca się również w stronę Nerek i odżywienia Jing.
DZIKIE ROŚLINY W ODŻYWIANIU WIOSNĄ
Pozostając w temacie dzikich roślin, warto rozejrzeć się również za listkami mniszka czy pędami dzikiego chmielu. Te produkty oprócz dużej zawartości chlorofilu, posiadają smak gorzki i termikę neutralno–chłodną. Smak gorzki szczególnie pomocny okaże się w regulacji produkcji żółci oraz harmonijnego uwalniania jej do układu pokarmowego.
Bardzo ciekawym, wiosennym produktem są szparagi. Odżywią Yin i Płyny ciała, tutaj kierujemy się prostą zasadą – kolor wskaże nam ich kierunek działania. I tak zielone szparagi działają bardziej w kierunku Wątroby (Przemiana Drzewa), a szparagi białe w kierunku Płuc (Przemiana Metalu).
NA CO ZWRÓCIĆ UWAGĘ W ODŻYWIANIU WIOSNĄ WG MEDYCYNY CHIŃSKIEJ?
Reasumując, wykorzystajmy ten czas na oczyszczanie i zadbanie szczególnie o naszą Krew oraz harmonijny przepływ Qi. Wiosną, zdecydowanie zredukujmy ciężkie posiłki i dużą ilość produktów zwierzęcych na koszt lżejszego gotowania, duszenia, gotowania na parze i blanszowania.
Oczywiście nie zapominajmy o fakcie, że cały czas potrzebujemy podtrzymywać nasz ogień trawienny poprzez regularne spożywanie ciepłych posiłków. Warto również mieć na uwadze, że do energetyki danej pory roku zawsze dokładamy naszą własną. W myśl dietetyki medycyny chińskiej nie jesteśmy w stanie dać takiej samej diety dla każdego.
Niniejszy artykuł stanowi zalecenia ogólne i jest przede wszystkim inspiracją do dalszego zgłębiania tematu. W razie wątpliwości najlepiej skontaktować się z wykwalifikowanym terapeutą. Możesz również przeczytać artykuł o energetyce pożywienia, aby poszerzyć swoją wiedzę.
Serdecznie zapraszam do zapoznania się z webinarium „Wiosna, wątroba, krew wg medycyny chińskiej”, w którym dokładnie zostaje omówiona kwestia żywienia wiosną, oczyszczania poprzez monodietę zbożową, poruszania Zastoju Qi i odżywienia Krwi.
