SEN I JEGO ZNACZENIE W MEDYCYNIE CHIŃSKIEJ – HIGIENA SNU
DLACZEGO ZASYPIAMY I BUDZIMY SIĘ?
Jim Butcher, amerykański pisarz literatury fantastycznej powiedział kiedyś: „Sen jest Bogiem. Oddawajcie mu cześć”. Coś w tym jest, bo mimo tak zaawansowanych technologii sen wciąż kryje wiele tajemnic. Wrażenie robią porównania, że przesypiamy ok. 1/3 własnego życia, czyli ponad 20 lat! Dlatego tak ważne jest zrozumienie, czym jest sen i na czym polega właściwa higiena snu.
Sen jest nierozłącznie związany z hormonami, szczególnie z melatoniną (zwaną hormonem snu) i kortyzolem (zwanym hormonem stresu). Przy prawidłowym cyklu dobowym, gdy zapadnie zmrok zaczyna wzrastać poziom melatoniny, a spada poziom kortyzolu. Następnie w ciągu nocy melatonina osiąga swoje maksimum. Nad ranem następuje jej nagły spadek i znaczny wzrost kortyzolu osiągający swe maksimum. Taki stan rzeczy sprawia, że możemy bez problemu zasnąć, spokojnie przespać całą noc i o świecie przebudzić się wypoczętymi.
JAK DŁUGO MOŻEMY NIE SPAĆ?
Po nieprzespanej nocy następuje dość znaczny wyrzut dopaminy, co sprawia, że stajemy się bardziej pobudzeni. Jednak umysł dość szybko traci na swej sprawności. W kolejnych godzinach dość szybko następuje skrajne zmęczenie, możemy zachowywać się jak w stanie nietrzeźwości lub mogą wystąpić halucynacje. Dwie doby bez spania to już naprawdę dużo. Nasz organizm po prostu zaczyna się wyłączać i zmusza nas do zaśnięcia. Ciekawe jest, że zauważono wyraźną korelację między snem a naszym samopoczuciem psychicznym. Ludzie wysypiający się i dbający o higienę snu, są mniej podatni, chociażby na stres i cieszą większym zadowoleniem z życia.
CO NA TEN TEMAT MÓWI MEDYCYNA CHIŃSKA?
Harmonia między naszym Yin i Yang w ciele gwarantuje nam prawidłowy sen. Yang odpowiada za aktywność i czuwanie w ciągu dnia, natomiast Yin zarządza snem. Dlatego naturalną porą dnia do chodzenia spać jest wieczór, kiedy przeważa energia Yin. Natomiast naturalną porą dnia do wybudzania jest poranek, czyli przewaga energii Yang. Sen jest częścią aktywności Shen (Ducha będącego jednym ze sposobów manifestacji Qi). Shen będąc aktywne za dnia, wypełnia swoje wszystkie obowiązki. W nocy regeneruje się, odnajdując schronienie w narządach wewnętrznych. Dlatego silne pobudzenie Shen (najczęściej przez emocje) powoduje bezsenność.
KIEDY CHODZIĆ SPAĆ?
Jak zauważamy z powyższego opisu sen i jego higiena będzie kluczowy dla regeneracji Yin. Nie jesteśmy w stanie niczym zrekompensować brak odpowiedniej ilości snu. Najbardziej odpowiednim momentem na położenie się spać są godziny 21-22. Uzasadnienie znajdujemy m.in. z dobowego zegara obiegu energii. O godzinie 23 swe maksimum energetyczne osiąga Pęcherzyk Żółciowy, a o 1 w nocy Wątroba. Te dwa narządy należące do Przemiany Drzewa, mają największą aktywność w nocy i w tych godzinach powinny mieć zapewniony jak największy spokój, m.in. w postaci głębokiego snu. Wejście w fazę głębokiego snu trwa przynajmniej 45 – 60 minut, stąd wynika potrzeba kładzenia się spać nie później niż o 22. Warto dodać, że właśnie Wątroba odpowiada za przechowywanie Krwi. Więc sen jest nieodzownym elementem w regeneracji Krwi – o czym często zapominamy.
JAK DŁUGO NALEŻY SPAĆ?
Ilość potrzeby należytego snu zależy przede wszystkim od naszej indywidualnej zdolności do regeneracji, stylu życia oraz pory roku. Kiedy z natury mamy słabszą konstytucję, jesteśmy zmęczeni lub chorzy, noc jest dłuższa od dnia, wtedy naturalne jest, że śpimy dłużej (od 8 do 10 godzin) niż w innych okolicznościach. Natomiast w momencie naszej największej wydolności, kiedy cieszymy się pełnią sił i zdrowia oraz o porach roku, gdy noc jest krótka, wtedy nie potrzebujemy, aż tak dużej ilości snu i przespanie 6 – 8 godzin jest w zupełności wystarczające.
HIGIENA SNU
Oprócz odpowiedniej ilości godzin i pory, w której powinniśmy spać, należy zachować również swego rodzaju higienę snu. Chodzi tutaj przede wszystkim o unikanie znacznego pobudzania wydzielania kortyzolu wieczorem, czyli wzmacniania aspektu Yang, np. poprzez ciężką pracę czy stosowanie środków pobudzających późnym popołudniem.
Ważnym aspektem jest również niespożywanie późnych posiłków. Najlepiej kolację zjeść do godziny 18.00. Między godziną 19.00, a 21.00 następuje minimum energetyczne Żołądka!
Istotnym czynnikiem, który skutecznie zaburza higienę snu i utrudnia zasypianie poprzez blokowanie wydzielania melatoniny, jest sztuczne oświetlenie. W szczególności to pochodzące z monitorów naszych komputerów i telefonów. Wieczór zarezerwujmy jako czas do przygotowania się do snu poprzez wyciszenie, relaksujące ćwiczenia czy miłe spędzone chwile z ukochaną osobą ;-).
JAK RADZIĆ SOBIE Z BEZSENNOŚCIĄ?
Nie będzie wielkim odkryciem, jeśli napiszę, że wielu z moich klientów skarży się na stałe lub przejściowe problemy z zasypianiem, lub utrzymaniem ciągłości i głębokości snu. Pracę nad takimi dolegliwości powinniśmy rozpocząć od zadbania o higienę snu, według zasad opisanych powyżej.
Częstą przyczyną zaburzeń snu może być również chrapanie. Jest to uciążliwa dolegliwość zarówno dla chrapiącego, jak i jego partnera lub partnerki. Tutaj polecam przeczytanie mojego artykułu o chrapaniu i sposobach radzenia sobie z nim. Bezsenność może być również powodowana nierównowagą hormonalną np. w okresie menopauzy, czy emocjonującymi lub stresującymi wydarzeniami w naszym życiu. O ostatnim aspekcie wspominam w artykule o mieszance olejków Serenity – na poprawę nastroju i lepszy sen.
O rytmach okołodobowym i higienie snu możesz również dowiedzieć się z mojego webinaru: Rytm okołodobowy i jego rola w naszym życiu!
A jeśli chcesz dowiedzieć się więcej, jak skutecznie i bezpiecznie wprowadzić olejki eteryczne do swojego życia, zapoznaj się z moją Ofertą. Zapraszam!
