CZYM JEST SHEN WG MEDYCYNY CHIŃSKIEJ?
Shen jest reprezentacją świadomości, funkcji mentalnych i emocjonalnych. Shen osobiste odzwierciedla równowagę umysłowo-emocjonalną danej osoby i jest fundamentem naszego istnienia. Chińczycy twierdzili, że Shen pojawia się wkrótce po poczęciu i opuszcza ciało po śmierci. Wierzono, że każdy człowiek posiada własne Shen, które stanowi jedność z Shen globalnym. Shen można przyrównać do boskiego mandatu, zstępującego na ziemię i zamieszkującego ciało fizyczne.
ZA CO ODPOWIADA SHEN W MEDYCYNIE CHIŃSKIEJ?
Shen odpowiada za wszelaką aktywność umysłową, rozumowanie i poznawanie, oraz wszelkie procesy myślowe związane z logiką, inteligencją, pamięcią i pomysłowością. Stanowi niewidzialną dla nas przestrzeń, w której odbierane i przetwarzane są sygnały płynące z naszych zmysłów i intuicji. Kontroluje też odpowiedzi ciała i umysłu na te sygnały. Ponadto spokojne Shen umożliwia nam odpoczynek podczas snu. Shen posiada również ciekawą cechę, jaką jest zdolność do wypełniania naszego przeznaczenia, akceptacji przemijania i przełamywania iluzji oddzielenia Ja od całości.
TEORIA PIĘCIU SHEN
Z Shen związana jest ciekawa teoria Pięciu Shen. Teoria ta mówi, że Shen posiada swoje aspekty powiązane z narządami Zang (narządami pełnymi: Wątrobą, Sercem, Śledzioną, Płucami i Nerkami). W Kanonie medycyny chińskiej Żółtego Cesarza czytamy:
W ludzkim ciele jest pięć narządów zang: wątroba, serce, śledziona, płuca i nerki. Qi pięciu narządów zang tworzy pięć duchów i stanowi podłoże pięciu emocji. Duch serca jest znany jako shen i zarządza funkcjami umysłu oraz kreatywnością. Duch wątroby, hun, zarządza systemem nerwowym i umożliwia percepcję pozazmysłową. Duch śledziony, yi, zawiaduje logiką i siłą rozumu. Duch płuc, po, związany jest ze zwierzęcym instynktem, wytrzymałością i siłą fizyczną. Duch nerek, zhi, rządzi siłą woli, popędem, ambicją i instynktem przetrwania.
Dla przypomnienia informacji o emocjach, które bezpośrednio wiążą się z narządami Zang i Pięcioma Shen, czytamy:
Nadmierne uleganie pięciu emocjom – radości, gniewowi, smutkowi, lękowi i przerażeniu – może wywołać zaburzenie równowagi. Emocje mogą uszkodzić qi, a wpływy pogody związane z porami roku – zaatakować ciało. Wybuch gniewu uszkadza yin qi, a łatwe ekscytowanie się i przesadne rozweselenie uszkadzają yang qi. Powoduje to zbuntowanie qi i napływanie go do głowy, przez co shen jest wypchnięte z serca i opuszcza ciało. Nieumiejętność panowania nad emocjami można porównać do rozregulowania pór roku, gdy zaburzenie lata przez zimę i zimy przez lato stwarza zagrożenie dla cyklu życia.
JAK WYKORZYSTAĆ KONCEPCJĘ SHEN DLA WSPIERANIA ZDROWIA?
Kluczem do cieszenia się pełnią sił i dobrym samopoczuciem jest zrozumienie, że każde podjęte przez nas działanie wpływa na nasze ciało, umysł i Ducha. Zatem warto dbać w równej mierze o każdy z ww. elementów naszego istnienia. Jak widzimy nasze Shen, łączy się bezpośrednio z doświadczanymi emocjami.
Szerzej na ten temat możecie przeczytać w artykule „Emocje – wewnętrzne czynniki chorobotwórcze w medycynie chińskiej”.
Możecie też obejrzeć moją rozmowę z Katarzyną Nowicką nt. „Praca z ciałem, emocjami, energią”.