Jak zwykle, chciałem podkreślić, że nie mówimy tu o tanich olejkach kupionych w drogerii, na portalach, czy w supermarkecie. Tego rodzaje produkty nie nadają się do stosowania w jamie ustnej!!! Mogą zawierać szkodliwe substancje użyte w procesie produkcji, składniki syntetyczne, czy konserwanty. Często producenci takich olejków nawet nie podają kraju pochodzenia, czy zasad bezpieczeństwa produkcji. Zatem zanim sięgniecie po olejki na wsparcie dziąseł, bólu zęba, czy higieny jamy ustnej, upewnijcie się, że są to produkty wysokiej jakości.

Lista olejków, które można stosować w jamie ustnej pod kontrolą specjalisty:

• Olejek goździkowy – zawarty w nim eugenol znany jest wielu stomatologom z uwagi na swoje właściwości lecznicze. Jest szeroko stosowany w stomatologii jako przeciwutleniacz i środek przeciwgrzybiczy. Olejek goździkowy i jego główna zawartość eugenol zmniejszają również ilość ergosterolu, który jest specyficznym składnikiem błony komórkowej grzybów. Hamuje również tworzenie się zarodków przez C. albicans. W działaniu przeciwbakteryjnym stwierdzono, że ma działanie hamujące na wielooporne szczepy Staphylococcus spp. Eugenol ma również działanie przeciwbólowe, czy wręcz znieczulające. Jeśli posmarujemy dziąsło tym olejkiem, to czujemy wręcz drętwienie, jak po podaniu znieczulenia. Jedyne co warto podkreślić, to że taki olejek nanosimy punktowo. W celu uniknięcia podrażnienia błony śluzowej warto go rozcieńczyć nawet do 1 %. Chyba że rozcieńczenie nie wiele daje i ból jest potężny, to od razu możemy sięgnąć po stężenie 50-100 %. Lekkie działanie przeciwbólowe będzie mieć też lawenda.
• Lawenda – w badaniach naukowych brano pod uwagę gatunki lawendy o dużej zdolności bakteriobójczej, czyli m.in. lawenda francuska Lavandula stoechas i Lavandula coronopifolia (działała nawet na bakterie oporne na antybiotyki!). Natomiast lawenda żółta Lavandula viridis i Lavandula luisieri (pochodząca z Portugalii i Hiszpanii) działają mocno przeciwgrzybiczo w tym na Candida albicans.
• Eukaliptus – tutaj najbardziej popularny Eucalyptus globulus (eukaliptus gałkowy) wykazywał działanie bakteriobójcze w stosunku nie tylko bakterii gram ujemnych, ale i dodatnich. Eucalyptus odorata działa natomiast cytotoksycznie w kierunku konkretnych bakterii (S. aureus, Haemophilus influenzae, Staphylococcus pyogenes, oraz Staphylococcus pneumonia). Natomiast Eucalyptus bicostata i Eucalyptus astringens wykazały działanie przeciwbakteryjne. Co ciekawe badania pokazują, że ogólnie olejek z eukaliptusa wykazuje działanie przeciwzapalne i immunoregulujące.
• Olejek z mięty pieprzowej (Mentha piperita) działa przeciwbakteryjne (również na gronkowce) i przeciwgrzybiczo. Badania wykazują, że mięta pieprzowa wykazuje aktywność fungistatyczną i grzybobójczą zarówno wobec standardowych, jak i klinicznych szczepów Candida species, ale co najważniejsze ma właściwości przeciw biofilmowe. Hamując tworzenia biofilmu u szczepów grzybów, przyczynia się do zmniejszenia patogenezy i oporności na leki. Badania wykazują, że olejek eteryczny z mięty pieprzowej hamuje tworzenie biofilmu nawet u Candida albicans!
• Drzewo herbaciane (Melaleuca) wypada bardzo ciekawie, bowiem działa przeciwbakteryjne. W badaniu klinicznym stwierdzono, że żel z melaleuca ma działanie hamujące na różne kolonie bakterii i biofilm stomatologiczny. Wykazuje więc silne działanie przeciwbakteryjne wobec patogenów jamy ustnej. Warto wiedzieć, że ma również działanie przeciwgrzybicze: Melaleuca alternifolia posiada aktywność przeciwgrzybiczą, przy czym terpinen-4-ol jest jej najskuteczniejszym składnikiem.
• Cytryna (Citrus limon) – jego aktywność terapeutyczna wykazuje potencjał przeciwgrzybiczny wobec trzech gatunków Candida (C. albicans, Candida tropicalis i Candida glabrata). Sugeruje się, że olejek eteryczny z cytryny może być stosowany jako skuteczny środek przeciw kandydozie wywołanej przez C. albicans.
• Cynamon (nie podawano konkretnych gatunków) działa przeciwdrobnoustrojowo — hamuje wzrost różnych izolatów bakterii, w tym Gram-dodatnich, Gram-ujemnych i grzybów. Działa antymutagenne (tego nie sam wiedziałem!!!). Posiada potencjał antymutagenny przeciwko spontanicznym mutacjom w komórkach ludzkich. Zatem może być stosowany w profilaktyce nowotworowej, choć potrzebne są dalsze badania w tym obszarze. Ponadto badania przeprowadzone na zwierzętach wykazały, że doustne podawanie aldehydu cynamonowego wywiera znaczące działanie przeciwczerniakowe. Oprócz tych działań badania sugerują, że cynamonowiec (Cinnamomum zeylanicum — cynamonowiec cejloński) ma właściwości przeciwpasożytnicze, przeciwutleniające i zmiatające wolne rodniki.