„W trakcie trzech miesięcy letnich mocno świeci słońce i obficie pada deszcz. Energia nieba zstępuje, a energia ziemi unosi się w górę. Z chwilą gdy te energie się jednoczą, dochodzi do połączenia nieba i ziemi. Dzięki temu dojrzewają rośliny i pojawia się bogactwo kwiatów, owoców i zwierząt.”

~Neijing Suwen

Jak gotować latem?

Lato stanowi szczególną porę roku pod względem komponowania posiłków. Mamy dostęp do największej ilości świeżych produktów w ciągu całego roku. Latem gotujemy lekko i szybko. Korzystamy częściej z gotowania na parze, blanszowania i gotowania w dużej ilości wody. W większości nasze posiłki nie zawierają produktów odzwierzęcych.

Z jednej strony lato jest najlepszym momentem na uzupełnienie energii Yang, poprzez podejmowanie aktywności na świeżym powietrzu i spożywanie produktów dojrzewających w promieniach letniego słońca. Z drugiej strony powinniśmy pamiętać o odpowiedniej podaży płynów i chronić się w upalne dni przed Gorącem. Gorąco jako czynnik klimatyczny może prowadzić do Niedoborów Yin i Płynów, a przy długotrwałym wystawieniu na jego działanie skutkuje uszczupleniem zasobów Qi i zakłóceniem pracy Shen.

Jednym z głównych zaleceń dietetyki medycyny chińskiej jest spożywanie posiłków ciepłych. Ta zasada obowiązuje przez cały rok, również w upalne dni. Widzimy więc, że w myśl medycyny chińskiej schładzanie latem będzie wyglądać zgoła inaczej niż w tradycyjny zachodni sposób.

Podstawowym błędem jaki popełniamy latem jest sięganie po zbyt dużą ilość produktów prosto z lodówki. Zimne napoje, desery, lody, owoce niestety działają bardzo niekorzystnie na pracę układu pokarmowego, w szczególności Śledziony i Żołądka. Latem nasze Yang osiąga swoje maksimum co wiąże się z jego utrzymywaniem się na Powierzchni naszego ciała. Taki mechanizm umożliwia sprawne oddawanie nadmiarów ciepła. Sięgając po produkty ciężkostrawne, odżywcze, tłuste „ściągamy” nasze Yang do wewnątrz, aby pomogło w trawieniu przez co dochodzi do zablokowania odprowadzania ciepła na zewnątrz. Identycznie wygląda sytuacja z produktami zimnymi, tutaj jednak Yang ma za zadanie ogrzać produkty, abyśmy mogli je strawić. W efekcie otrzymujemy skutek do odwrotnie zamierzonego.

Jak się schładzać i nawilżać latem?

Jak zatem radzić sobie z nadmiarami Gorąca w upalne dni? Otóż, schładzajmy się i nawilżajmy sięgając po produkty o termice ochładzającej, ale spożywajmy je na ciepło. Z napojów bardzo korzystnie będzie działać przegotowana woda z dodatkiem soku z cytrusów lub szczyptą soli, kompoty z letnich owoców, zielona herbata, napary z kwiatu złocienia, pokrzywy. Dla osób, które tolerują produkty mleczne i bardzo potrzebują nawilżania, idealne będzie zsiadłe mleko.

Do najbardziej chłodnych produktów zaliczamy wodorosty. Powinniśmy stosować je z rozwagą, np. od czasu do czasu spożywając wraz z zupą miso. Następnie z zimnych/chłodnych produktów wyróżniamy sałaty do których mamy dostęp właśnie latem. Kolejnymi produktami nawilżającymi i chłodzącymi są cukinia, bakłażany, papryka, pomidory i ogórki. Sezon na te warzywa również przypada na najcieplejszy okres roku. Wśród owoców najbardziej wychładzającymi są owoce tropikalne i arbuzy. Nasze owoce mają w większości termikę od chłodnej do neutralnej. Jednymi z najcieplejszych owoców są czereśnie, brzoskwinie i morele. Szczególną uwagę warto zwrócić na owoce jeżynowe i jagodowe. Truskawki, maliny, jeżyny, poziomki, jagody odznaczają się wysoką zawartością przeciwutleniaczy i innych substancji, które ciężko znaleźć w tak dużej ilości w pozostałych produktach.

Oczywiście lato jest porą roku kiedy możemy pozwolić sobie na większą ilość surowego pożywienia. Jednak surowe produkty powinny wciąż stanowić dodatek do ciepłej, gotowanej bazy. Bazę tę w upalne dni powinny stanowić krótko gotowane, proste zupy, warzywne gulasze, leczo z dodatkiem wspomnianych wcześniej wodorostów. Warto dodawać do letnich posiłków kaszę gryczaną i fasolę mung, które skutecznie wyprowadzają Gorąco i nagromadzenia wody z organizmu. A wszystko to doprawiajmy świeżymi ziołami, natką pietruszki, koperkiem, selerem naciowym i lubczykiem.

Energetyka smaków – jak z niej korzystać latem?

Na koniec warto przypomnieć energetykę poszczególnych smaków. Smak słodki jest smakiem, który nie posiada własnego kierunku energii, dlatego staramy łączyć się go z innymi smakami. Smak słodki skutecznie buduje Płyny organizmu, które latem tak najłatwiej nadwyrężyć. Smak kwaśny występuje najczęściej w produktach chłodnych termicznie i posiada właściwość ściągania i przytrzymywania w organizmie m.in Płynów. Smak gorzki podobnie jak smak kwaśny występuje najczęściej w produktach chłodnych i swym wektorem energii w dół pomaga wyprowadzać nadmiary Gorąca i Wilgoci. Smak słony tak samo jak smak kwaśny skutecznie przytrzymuje Płyny w ciele. Smak ostry swym odśrodkowym wektorem energii pomaga rozproszyć nadmiary Gorąca. Jest to bardzo ciekawy mechanizm, z którego do dnia dzisiejszego korzystają Azjaci zajadając w upalne dni pikantne dania. Wielu z nas doświadczyło nagłego rozgrzania i pocenia się po ostrym posiłku. Jednak po chwili pojawiło się uczucie zimna. Właśnie otwierając Powierzchnię wraz z potem wytracamy nasze ciepło. Reasumując do odbudowy Płynów i ich przytrzymywania w ciele najskuteczniejszymi smakami są słodki, słony oraz kwaśny. Z kolei smak gorzki i ostry sprawdzą się przy wyprowadzaniu nadmiarów Gorąca i Wilgoci.

Energetyka pożywienia wg medycyny chińskiej została omówiona przeze mnie podczas poniższego webinarium, które będzie wkrótce dostępne na platformie Holiapp.

Tutaj wysłuchasz bezpłatnie mój wykład na temat żywienia latem!

Powyższy artykuł ukazał się po raz pierwszy 26/6/2019 na łamach TCMblog.

Taijitu – terapie holistyczne – medycyna chińska Kraków, dietetyka TCM, akupunktura, zioła