AROMATERAPIA DLA WSPARCIA ZDROWIA PSYCHICZNEGO
Jednym z najczęstszych pytań, jakie zadajecie w moim gabinecie, dotyczy olejków eterycznych na stres, lęk, depresję, czy zwykłą poprawę nastroju. Temat jest szeroki jak rzeka, ale postaram się go dziś choć trochę przybliżyć.
Pokrótce mówiąc, wiele z dostępnych olejków eterycznych ma właściwości wyciszające, uspokajające, przeciwdepresyjne, przeciwlękowe, czy poprawiające jakość snu. Cała sztuka polega na tym, aby dobrać odpowiedni olejek eteryczny do potrzeb i stanu psychicznego danej osoby. Poniżej przedstawiam wybrane przeze mnie olejki, które mogą przynieść ulgę w wyżej wymienionych dolegliwościach.
OLEJKI ETERYCZNE NA POPRAWĘ NASTROJU
W sytuacji spadku nastroju, łagodnych stanach przygnębienia, czy zwykłego zmęczenia, warto sięgnąć po cytrusy. Jest to podstawowe koło ratunkowe w takich sytuacjach. Z cytrusów najlepiej sprawdzą się:
1. Olejek z dzikiej pomarańczy (Citrus sinesis)
Przede wszystkim przepięknie pachnie. W licznych badaniach naukowych wypada bardzo pozytywnie, jeśli chodzi o pracę z emocjami. Ponadto jest polecany przy sezonowej depresji, podczas trudnych dni w celu zwiększenia energii i poprawy nastroju. Badania pokazują, że w znaczący sposób może wpływać na obniżenie napięcia całego ciała. W dodatku jednym z tańszych olejków i najlepiej dyfuzować go od godzin porannych do popołudniowych.
2. Olejek cytrynowy (Citrus limon)
Olejek o podobnym działaniu do dzikiej pomarańczy. Dodaje nam energii i delikatnie wspiera pracę układu nerwowego. Dodatkowo ma całą masę zastosowań zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie. Świetnie się sprawdza, jeśli chodzi o funkcjonowanie układu pokarmowego oraz w dbaniu o higienę jamy ustnej. Jest jednym z wszechstronnie działających olejków eterycznych. Podobnie jak dziką pomarańczę najlepiej dyfuzować go w godzinach porannych. W połączeniu z olejkiem rozmarynowym może wspierać koncentrację.
3. Olejek z zielonej mandarynki (Citrus nobilis)
Z punktu widzenia medycyny chińskiej olejek z zielonej mandarynki ma bardzo ciekawe właściwości, ponieważ może wpływać m.in. na pracę Wątroby. Swym działaniem porusza przepływ energii Qi. Bardzo często przy dużym stresie, stanach depresyjnych, czy stanach lękowych, dochodzi do zastojów energii Qi. Dlatego podczas wykonywania zabiegów akupunkturowych, często korzystam z takich olejków, które szczególnie pobudzają krążenie energii Qi.
4. Olejek z trawy cytrynowej (Cymbopogon flexuosus)
Olejek ma odświeżający, lekko cytrusowy zapach. Świetnie sprawdza się na przykład latem, kiedy jest bardzo gorąco. Najlepiej odpręża po ciężkim dniu w pracy, kiedy z jednej strony wystawieni jesteśmy na klimatyzację, a z drugiej strony na fale gorąca, które dopadają nas na zewnątrz.
Olejek z trawy cytrynowej nie tylko poprawia nastrój, ale też bardzo dobrze wpływa na górne drogi oddechowe. Olejek ten jest bardzo często wymieniany jako naturalny repelent, czyli odstraszacz komarów lub kleszczy. Z uwagi na wszechstronne zastosowanie warto go mieć w swojej olejkowej apteczce.
OLEJKI ETERYCZNE NA STRES, NIEPOKÓJ I LĘK
Stres i niepokój są stanami, które często się przeplatają. Stres najczęściej wywoływany jest przez jakieś krótkotrwałe wydarzenie, tzw. stresor i powinien stosunkowo szybko minąć. Niestety w obecnych czasach poziom doświadczanego stresu jest coraz większy, może być długotrwały, a w ekstremalnych sytuacjach zagrażający zdrowiu.
Niepokój natomiast jest reakcją na doświadczany stres. Może obejmować uczucia zamartwiania się, zagubienia, lęku, czy nawet strachu. W wyjątkowo ciężkich sytuacjach może przerodzić się w ataki paniki. Ważne jest, aby wiedzieć, że ataki paniki, czy stany lękowe mogą naśladować całą gamę innych chorób z uwagi na intensywność objawów występujących podczas takiego ataku. Mogą to być m.in. trudności z oddychaniem, czy intensywne bicie serca.
Olejki eteryczne i aromaterapia może być istotnym wsparciem w takich sytuacjach. Jednak jeśli doświadczasz ataków paniki, to niezbędna jest konsultacja z psychoterapeutą, psychiatrą lub przynajmniej lekarzem rodzinnym!
Olejki eteryczne pomagające w radzeniu sobie ze stresem i lękami:
1. Olejek z lawendy wąskolistnej (Lavandula angustifolia)
Jest to jeden z najpopularniejszych i najbardziej przebadanych olejków eterycznych. Wielokrotne testy potwierdziły jego działanie odprężające oraz przeciwlękowe w stanach o umiarkowanym natężeniu. Jego skuteczność jest przypisywana faktowi, że poprzez dyfuzję działa bezpośrednio na układ limbiczny w mózgu. A właśnie ta struktura w mózgu odpowiada za nasze emocje.
Lawenda jest olejkiem stosunkowo tanim i łatwodostępnym. Ma szeroką gamę innych zastosowań, o których można by wiele napisać. Dlatego uważam, że każdy powinie mieć go w swojej apteczce! Lawendę warto dyfuzować tuż przed snem, będzie ona miała działanie odprężające i obniżające napięcie emocjonalne, co z kolei pomoże nam szybciej zasnąć.
2. Olejek z Ylang Ylang (Cananga odorata)
Olejek o słodkim, kwiatowym zapachu pochodzący z Filipin i Indonezji oraz Madagaskaru. Badania pokazują, że działanie uspokajające tego olejku obniża reakcję na stres, takie jak wysokie ciśnienie krwi oraz szybkie bicie serca. Ma właściwości regulujące ciśnienie krwi, ale nie jest zalecany w pierwszym trymestrze ciąży! Może być szczególnie pomocny przy atakach paniki.
Warto go też dyfuzować, kiedy jesteś pod presją lub stoisz przed dużym wyzwaniem. Można też przygotować 2-procentowy roztwór olejku ylang ylang z olejem nośnikowym i nacierać ciało tą mieszanką po kąpieli. Automasaż ułatwi to zaśnięcie i pomoże uspokoić gonitwę myśli.
Uwaga: osoby szczególnie wrażliwe mogą doświadczać uczucia senności podczas dyfuzji ylang ylang w ciągu dnia, dlatego warto zaczynać od niewielkich stężeń.
3. Olejek eteryczny z dzikiej pomarańczy (Citrus sinesis)
Jak pisałem powyżej, olejek z dzikiej pomarańczy ma właściwości poprawiające nastrój, obniżające napięcie ciała i zwiększające poziom energii. W tym miejscu warto jeszcze dodać, że badania przeprowadzone w 2013 roku wykazały, że aromaterapia z wykorzystaniem tego olejku zmniejszała puls i poziom hormonów stresu podczas wykonywanych zabiegów stomatologicznych u dzieci oraz wśród kobiet cierpiących na chroniczny niepokój. Zatem można spróbować dyfuzji tego olejku przed dużymi wyzwaniami, czy zabiegami medycznymi w celu obniżenia napięcia.
OLEJKI ETERYCZNE NA DEPRESJĘ
Chciałem od razu podkreślić, że depresja jest poważną chorobą, która może skracać życie cierpiących na nią pacjentów nawet o ok. 20-30 lat. Charakteryzuje się całym spektrum objawów od łagodnych zburzeń, do ciężkich i wyniszczających problemów mających wpływ na całe ciało i życie pacjenta.
Depresja często też łączy się z poważnymi nałogami. Z tego powodu nigdy nie powinna być leczona „domowymi sposobami”. Aromaterapia w tym wypadku ma za zadanie poprawić komfort życia pacjenta, lub wspierać go w rzucaniu nałogów. Należy pamiętać, że leki stosowane w terapii depresji, często wchodzą w interakcje z olejkami eterycznymi. Z tego powodu nie rekomenduję tu doustnego podania olejków eterycznych bez wiedzy i wyraźnej zgody specjalisty. Zawsze zalecam konsultację z lekarzem prowadzącym, jeśli na stałe przyjmujesz leki antydepresyjne.
JAK BEZPIECZNIE WSPIERAĆ SIĘ AROMATERAPIĄ PODCZAS DEPRESJI?
Olejki eteryczne w takich przypadkach możemy podawać za pomocą dyfuzji lub w postaci 5-10% roztworu na skórę. W oleju bazowym najlepiej rozcieńczyć olejek z kadzidłowca lub ylang ylang i taką mieszankę wcierać w okolicy serca 3-5 razy dziennie.
Można również zastosować 5-10% mieszankę olejków cytrusowych i wcierać je w to samo miejsce, uważając, aby nie podlegało ono ekspozycji na słońce przez kolejne 8-12 godzin. Mieszankę cytrusową stosujemy 1-3 razy dziennie.
W szczególnie trudnej sytuacji możemy nanieść po 2 krople cytryny i dzikiej pomarańczy bezpośrednio na dłonie, zakryć nos dłońmi i wdychać je tak często jak to potrzebne.
Do dyfuzji w stanach depresji możemy korzystać z następujących olejków:
1. Wybrane olejki cytrusowe omówione wyżej.
2. Olejek eteryczny z kadzidłowca (Boswelia – różne gatunki)
Jak wiecie, kadzidłowiec nazywany jest „królem olejków” ze względu na swoje wszechstronne działanie. Olejki eteryczne z kadzidłowca zwykle stanowią optymalną mieszankę 2 dwóch lub trzech gatunków kadzidła. Wzmacnia odporność, działa przeciwnowotworowo, przeciwzapalnie, reguluje gospodarkę hormonalną i działa neuroprotekcyjnie. W cięższych stanach może działać mocno antydepresyjnie.
Aromaterapeutyczny masaż z wykorzystaniem olejku z kadzidłowca, bergamotki i lawendy był testowany z dużym sukcesem m.in. wśród pacjentów w terminalnym stadium raka z objawami depresji. Widzicie zatem, że jego zastosowanie może przynieść ulgę w skrajnie ciężkich stanach.
3. Geranium różane (Pelargonium roseum)
Kolejnym wybranym przeze mnie olejkiem eterycznym mogącym przynieść pomoc w depresji jest geranium różane. W połączeniu z szałwią muszkatołową było stosowane od starożytności we wszelkich dolegliwościach „kobiecych” w tym redukowaniu bólu, stresu, niepokoju i depresji.
Obecnie trwają bardzo interesujące badania nad pacjentami przyjmującymi leki typu SSRI (selektywne inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny). Otrzymane wyniki sugerują, że pod kontrolą lekarską geranium różane może pomagać w odstawieniu leków typu SSRI pacjentom powracającym do zdrowia po terapii.
STOSOWANIE OLEJKÓW NA STRES, LĘK I DEPRESJĘ
Jak wspomniałem, powyższa lista jest jedynie ułamkiem rekomendacji, które możliwe są w pracy z emocjami i dolegliwościami psychicznymi. Drogi podania olejków eterycznych są różnorodne. Pracując z tak delikatną materią, jak psychika, nie można podać jednego, czy dwóch sprawdzonych protokołów dla wszystkich. Każdy z nas jest inny i często ma różnorodne dolegliwości towarzyszące. Z tego powodu zachęcam was do kontaktu osobistego i umówienie się na konsultację aromaterapeutyczną online. Więcej szczegółowy znajdziesz w zakładce Usługi – Aromaterapia.
Zachęcam również do zaobserwowania mojego profilu na Instagramie i You Tube.
Źródła: Scott A. Johnson, Medicinal Essential Oils (2nd Edition), 2023
Eric Zielinski D.C., The Essential Oils Apothecary: Advanced Strategies
and Protocols for Chronic Desease and Conditions, 2018
